De Gauja rivier is de langste rivier van Letland. Hij ontspringt in het land, vormt 20 km de grens met Estland en stroomt na 452 km uit in de golf van Riga, ten noordoosten van de stad. Zo’n 100 km van rivier, bij de stad Sigulda, heeft zijn naam gegeven aan het Gauja National Park, dat in 1973 werd ingesteld als eerste nationale park. En van die 100 km gaan wij in een dag een stuk verkennen. Vanwege de diepe kloven in de zandsteenrotsformaties wordt dit stuk ook wel liefkozend ‘Klein Zwitserland’ genoemd. Van hoge bergen is hier niet veel te bekennen, van uitbundige natuurpracht des te meer!
…
Wat uitleg bij de start
…
Klaar voor de start? Go!
Energiek komt onze gids Rolands aangestapt in Sigulda. Als manager en coördinator van het nationale park weet hij precies welke stukken we van The Forest Trail (onderdeel van de Europese Langeafstandwandeling E11) moeten gaan bekijken. De E11 loopt van Scheveningen door Duitsland en Polen naar de Baltische Staten, om te eindigen in Talinn. Hij doet ook het Gauja National Park aan, waarbij dus gebruik wordt gemaakt van The Forest Trail. Rolands maakt ons wegwijs in de opzet van het park en neemt ons mee naar de eerste bezienswaardigheid.
…
Castle Of The Livonian Order in Sigulda
..
Kastelen
De eerste stop is bij de ruïne van het kasteel van de Livonian Order, een ridderorde die vanuit deze burcht de omgeving in de gaten hield. Dat was heel overzichtelijk, want de 13e eeuwse burcht ligt op de rand van de kloof waar de rivier zo’n 80 meter lager doorheen slingert. Aan de overkant, op de andere helling, ligt de burcht van de Aartsbisschop en zo konden de partijen elkaar goed in de gaten houden. Nu zijn de onderliggende hellingen dicht bebost, maar Rolands legt uit dat dat vroeger waarschijnlijk niet het geval was: “om de vijand aan te kunnen zien komen, werden de bomen omgehakt en de hellingen afgebrand, voor optimaal uitzicht”. Niet echt natuurvriendelijk, maar goed, toen was het ook geen nationaal park.
…
Wij zijn niet alleen
…
Let’s hike!
Letland is dun bevolkt. Het is circa 1/3e groter dan Nederland en telt slechts 2 miljoen inwoners. Dus echte drukte verwachten we niet vandaag. Maar al snel komen we een paar andere wandelaars tegen. Rolands vertelt dat jaarlijks meer dan een miljoen mensen het park bezoeken, en dat zijn zeker niet alleen Letlanders. Deze wandelaars blijven even hangen bij het uitzichtpunt over de vallei, maar wij volgen Rolands als hij ‘lets’s hike!’roept, in de afdaling naar de rivier. Want daarvoor zijn we tenslotte toch gekomen!
…
Uitzicht over de rivier
…
Waterkracht
Onze tanige, iets jongere gids gaat er als een speer vandoor en we hebben moeite hem bij te benen. Hij vertelt dat hij twee weken geleden heeft meegedaan aan het WK Oriëntering in Tsjechië en ook regelmatig in het park is te vinden om te trailrunnen … Dat belooft nog wat. We lassen regelmatig pauzes in om foto’s te maken van de rivier en om te genieten van het uitzicht. Nu, aan het einde van de zomer, is de rivier een kalme waterstroom. Maar in het vroege voorjaar, als de sneeuw en het ijs in Letland smelten, kan hij uitgroeien tot een woeste waterstroom. Dan wordt er geraft en tot in de zomer kan de rivier verradelijk sterk stromen. In het nazomerzonnetje is dat moeilijk voor te stellen, maar deze zomer is er nog een kind meegezogen door het water en om het leven gekomen, vertelt Rolands.
…
Tijd voor pauze
…
Zen aan het water
In ruim een uur stappen legt onze gids uit dat de parkbeheerders er van alles aan doen om delen van het park open te houden. Ooit waren er hier weides op de oevers die werden begraasd. Met het vertrek van de laatste boeren zijn die velden rap dichtgegroeid en verschillende bloemsoorten verdwenen. Nu worden bomen gekapt, velden gemaaid (niet te vaak) en begraasd met half wilde koeien, om ze open te houden. Het zijn ook juist deze plekken waar toeristen graag komen en waar (beperkt) gekampeerd kan worden. Na krap 5 km komen we bij een strandje aan de rivier, waar juist een groep mensen een matje uitrolt voor een yoga-sessie in de natuur. Ook wij weten onze gids te overtuigen tot een pauze aan de oever, om zo even op adem te komen.
…
Duurzaam en energie neutraal
…
Energie-neutrale veerboot
De volgende halte is bij de enige veerboot over de Gauja, een ingenieus uitgevoerd vlot dat uitsluitend gebruik maakt van de natuurlijke stroming. Er kunnen maar liefst twee auto’s tegelijk op het wat wankel ogende vaartuig, dat we gelukkig ook in bedrijf kunnen bewonderen. Het houten vlot is gebouwd op twee drijvers en loopt over een kabel die tussen de twee oevers is gespannen op circa twee meter hoogte. De kapitein trekt het vlot los van de oever waarna het door de waterstroom verder wordt geduwd. De kabel houdt het geheel min of meer op zijn plaats en zo pendelt het gevaarte zonder enige mechanische aandrijving van de ene oever naar de andere. Een overtochtje kost 5 euro per auto. Lijkt duur, maar rondrijden naar de dichtsbijzijnde brug is ook een tocht van 70 km. Letland is uitgestrekt.
…
Diepe rust
…
Kliffen
Hoe verder we het oudste nationale park van Letland in lopen, hoe ruiger de natuur lijkt te worden. De Gauja rivier wordt gevoed door talloze zijriviertjes en beken die vrijwel allemaal zijn ingesleten in de zandsteen ondergrond. We wandelen een stuk langs de smalle Amata rivier, waar de rotsen metershoog uitsteken boven het water. Donkergroene diepe rust is al wat er heerst in het dal en als ik ergens een yogamat zou mogen uitrollen, dan deed ik het hier. Maar onze trailrunner heeft nog meer moois op het programma staan, dus dat zit er niet in. Voorwaarts dan maar weer.
…
Stuwmeertje
…
Ligatne: fabriek en dorp aan het water
De kracht van al dat water werd eeuwenlang benut, tot in recente tijd. Zo werden over de Gauja rivier tot 2008 de gekapte boomstammen vervoerd door houtvlotters. Elders ontstond rond een krachtige zijstroom een papierfabriek. De eigenaar daarvan bouwde voor zijn medewerkers huizen en voorzieningen en zo ontstond het dorp Ligatne. Dat bestaat nog steeds voor een groot deel uit de originele houten huisjes die voor de arbeiders zijn neergezet. Sommige overduidelijk gemoderniseerd, andere nog redelijk oorspronkelijk. Om de waterkracht optimaal te benutten werd een kleine stuwdam aangelegd. In zandsteenrotsen hakten mensen ruimtes uit om hun etenswaren gekoeld te bewaren, als voorloper van de koelkast. Zo’n 200 van die koelkamers zijn er nu nog te vinden in de omgeving.
…
Voldaan én moe
Met inmiddels meer dan 18 km in de benen zijn we blij als Rolands voorstelt om het voor vandaag gezien te houden. We hebben een aantal van de mooiste plekken gezien en het idee dat de hele Forest Trail door Gauja National Park in vijf dagen te doen moet zijn, wordt ergens in het achterhoofd opgeslagen. Wie weet in de toekomst ….
…
Praktisch
Meer informatie over Gauja national park is te vinden op de website van Latvia Travel, de toeristische organisatie van Letland
Alle info over het traject van The Forest trail vind je op de website Baltic Trails.
Geef een reactie