Het derde schiereiland van Chalkidiki is een aparte staat: Oros Athos, de Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg. Erkend in 1046 door de Byzantijnse keizer Constantijn IX Monomachos vormt het anno nu een semi-autonome staat binnen Griekenland en de EU. Het schiereiland is bebouwd met twintig kloosters van verschillende geloofsgroepen binnen de Orthodoxe Kerk. Zo maar op bezoek gaan zit er niet in: sinds 1046 geldt dat “baardlozen”, vrouwen of jongeren, het schiereiland niet mogen betreden. Maar ook voor ‘gewone’ mannen is het lastig er te komen. De monniken-republiek is hermetisch afgesloten en alleen per boot bereikbaar. Je moet vijf weken van te voren een pelgrimsvisum aanvragen en mag maximaal vier dagen blijven. Zoveel ‘geheimzinnigheid’ maakt nieuwsgierig. Vanuit Ouranoupoli wandelen we naar de muur die Athos scheidt van de rest van de wereld. Eens kijken of we een glimp kunnen opvangen van het kloosterleven.
…
Oros Athos is overal in Chalkidiki zichtbaar
…
De Heilige Berg
Waar je ook bent in Chalkidiki, overal zie je de berg Athos, die met zijn ruim 2.000 meter hoge top overal bovenuit torent. Al meer dan duizend jaar is de ‘Heilige Berg’ een orthodox spiritueel centrum en heeft een autonoom statuut sinds de Byzantijnse tijd. Het is het kloppend hart van de Grieks-Orthodoxe kerk en in het moderne Griekenland heeft de Monniken-republiek nog altijd die autonome status. Op het schiereiland vind je alleen maar kloosters, waar monniken wonen. Ooit waren dat er meer dan 5.000, nu zijn er nog zo’n 1.400 mannen, verspreid over 20 kloosters. Toeristen zijn niet welkom, alleen voor studiedoeleinden ben je welkom, mits je een meerderjarige man bent. Dat moet dan wel minimaal vijf weken van tevoren zijn aangevraagd. Wandelen vinden ze ook studie (landschap?), en er zijn zelfs georganiseerde wandeltrips op de berghelling, waarbij je overnacht in de kloosters. Dat is voor ons allemaal niet weggelegd; geen visum aangevraagd en de gids die we maken is niet alleen voor mannen bestemd. Dan maar eens kijken hoe dichtbij we kunnen komen.
…
14de eeuwse pracht aan de haven van Ouranoupoli
…
Levendig Ouranouppoli
Aan bedrijvigheid geen gebrek als wij aankomen in Ouranoupoli, het stadje dat het dichtst bij Athos ligt. Vanaf hier vertrekken de boten die de monniken naar ‘hun’ republiek brengen. We zien dat aan heel wat het in het zwart geklede mannen met baard die wachten bij de haven. Toeristen weten de weg naar het stadje ook te vinden, al was het maar om een van de handgeschilderde iconen te kopen die hier worden verkocht. Ze worden gemaakt door de monniken van Athos en hier verkocht. De kerk neemt nog steeds een prominente plaats in in het moderne Griekenland en zo’n icoon vanuit het episch centrum van de kerk is een begeerlijk hebbeding voor de moderne Griek. Wij beperken onze inkopen tot ingrediënten voor de lunch en een kop koffie op een terras. We wandelen nog even om de 14de eeuwse wachttoren die bij de haven staat te pronken voor we op weg gaan naar de muur en hekken die Athos scheiden van de rest van Griekenland.
…
Vanaf de berghelling heb je goed zicht op de Drenia-eilanden
…
Zicht op de ezeleilanden
Ouranoupoli is maar klein en al vrij snel lopen we de heuvels in en laten het stadje achter ons. Die heuvels zijn feitelijk al uitlopers van de Heilige Berg, dus we bevinden ons naar ons idee toch al een beetje op gewijde grond. Die grond is grotendeels bedekt met struiken, bloemen en ander wild spul. Een enkele kleine wijngaard, maar verder zie je hier geen sporen van landbouw. De onverharde weg omhoog wordt hogerop steeds smaller en voert langs een kleine kapel. Vanaf hier hebben we fraai zicht op de kleine Drenia-eilanden die hier zo’n 2 kilometer uit de kust liggen. Vroeger hadden ze als bijnaam ‘de ezel-eilanden’, omdat oude ezels die niet meer bruikbaar waren, hier werden losgelaten en bij wijze van pensioen zelf hun kostje bij elkaar mochten scharrelen. In de 21 eeuw is er geen ezel meer te vinden, maar wel volop toeristen. Met name het grootste eiland Ammouliani is populair voor dagtripjes, o.a. vanwege de prachtige witte stranden.
…
Het klooster Metochi Chourmitsis is het enige dat je vanaf de andere kant kunt zien
…
Over het hek heen
Na ruim een uur wandelen stuiten we opeens op een mottig bordje ‘Monastery view’. Het pad ernaast slingert langs een kleine olijfboomgaard en eindigt in het niks. Maar hier vandaan heb je dan wel zicht op een klooster in de verte. Het is meteen ook het enige klooster dat we te zien krijgen, dus we nemen de tijd om het uitvoerig te bekijken. Met het blote oog is er geen activiteit te bespeuren, maar het pand ziet er opvallend goed onderhouden uit. Op Athos staan ook meerdere bijna verlaten kloosters waar nog maar een paar monniken permanent wonen. Andere kloosters zijn juist bloeiende gemeenschappen en ontvangen veel tijdelijke bewoners. Zo is het Russisch-Orthodox-klooster erg populair bij Russische monniken. Die houden ook vast meer van het aangename mediterrane klimaat.
…
Achter het Athos-hek
…
Naar het hek
Een flinke afdaling volgt en brengt ons tot aan de grens met Athos. Hier staat dus echt een soort mini-versie van de Berlijnse muur, met een hekwerk erop, die dwars door het landschap loopt en de heuvelkam volgt. We stuiten op een klein poortje (op slot), maar verder is er nergens een opening te vinden. Over land kom je dus echt Athos niet binnen; de enige verbinding is de boot. Langs de muur dalen we af naar de kust en passeren de ruïne van een Byzantijns klooster. Lange tijd hoorde het hele schiereiland tot de republiek Athos, maar in 1922 snoepte de toenmalige machthebbers een stuk van de republiek af, inclusief het stadje Ouranoupoli (dat toen nog Prosforion heette) . Het schiereiland had toen nog geen wegverbinding met het vaste land en de Griekse machthebbers gebruikten het gestolen stuk land als plek om Turkse vluchtelingen te huisvesten. De bewoners van het Byzantijnse klooster verlieten prompt hun onderkomen en trokken zich terug achter de nieuwe grens. Op het strand kunnen we door op een rots te klimmen over het hek kijken en in de republiek gluren. Hier staan twee prachtige verlaten huizen aan een wit strand. Ideale plek voor een B&B, denken wij, maar daar zijn die monniken vast niet voor te porren.
…
De kust tussen Ouranoupoli en Athos is smal en vrijwel leeg
…
Langs de kust terug
Vanaf de ruïne van het klooster is het nog maar een paar honderd meter voor we uitkomen op het smalle zandstrand dat zich uitstrekt tussen Ouranoupoli en Athos. En na een uitgebreide pauze met voetenbad beginnen we aan de terugtocht naar het stadje. In eerste instantie is het alleen maar zand en stenen wat zich voor ons uitstrekt, maar verderop duiken er ook wat tuintjes en afgehekte percelen aan de kust op. We lopen via zo’n terreintje (mag dat?) naar de achterliggende smalle weg en volgen die verder richting de bewoonde wereld. We slaan even af om de restanten van een antiek aquaduct (Prosfori Aquaduct) te bekijken en stappen dan gestaag voort richting het stadje, waar vast meerdere terrassen en ijswinkels op ons wachten. De onverharde weg die we volgen wordt breder en gaat over in morsig asfalt. Een hondje scharrelt bij een vuilcontainer, een zwerfkat schiet voor onze voeten langs als we de zijkant van de weg opzoeken; we zijn terug in de bebouwde kom. De terrassen en ijswinkels uit onze visioenen beperken zich tot een supermarkt met magnums (“doe maar niet”) en een tweetal restaurant die na de middagmaaltijd een paar uur gesloten zijn. Gelukkig zien we verderop een soort strandtentje dat ook koude cola verkoopt. Zo’n plastic stoeltje langs de asfaltweg zit toch best lekker na bijna 9 km wandelen!
….
Praktisch
Dit is wandeling 9 uit Wandelen in Chalkidiki, een gids met 16 wandelingen in deze Griekse regio. Kijk op www.wandeleninchalkidiki.nl voor meer informatie. Daar vind je ook de routebeschrijving van een andere wandeling uit de gids. Of bestel de gids rechtstreeks bij ons, via onze webshop. Je betaalt dan geen verzendkosten.
Geef een reactie