Het zal wel aan ons liggen: bij Avesta in de Zweedse provincie Dalarna staat het grootste Dalapaard ter wereld: 13 meter steen of beton, in de bekende rode kleur. En wij kunnen ‘m niet vinden!! Gelukkig zijn we niet alleen daarvoor naar de zuidoostelijke kant van de provincie gereden. Op het programma staat een 10 km lange, vrijwel vlakke (!) wandeling langs de rivier.
…
..
Weidse vergezichten, ondanks de waterkrachtcentrale.
…
De kracht van water
Het voelt een beetje suf; hoe zie je 13 meter rood beton over het hoofd? Het is ons gelukt, nu maar hopen dat we het beginpunt van onze wandeling wel kunnen vinden.Gelukkig staat er gewoon een bordje waarmee de parkeerplaats Doda fallen is aangegeven. Dat is het startpunt voor tocht langs de Dalälven, een van de grootste rivieren van Dalarna. Door de vondst van ijzer in de regio ontstond hier veel bedrijvigheid en groeide Avesta uit tot een flink dorp, gelegen aan het water. Werd de rivier toen vooral gebruikt als transportmiddel voor het de ijzererts, nu ligt er een waterkrachtcentrale ter hoogte van het dorp. Niet mooi, wel praktisch.
..
Gepimpte fabriekshal, bevat nu kantoren
.…
Industrieel erfgoed
Al snel bereiken we het terrein waar de ijzerfabrieken van weleer zijn gevestigd. Ooit werkten hier meer dan 1.000 mensen. Nu is het terrein grotendeels verlaten en staan de hallen leeg. Toch heeft de gemeente ervoor gekozen de fabrieken niet te slopen. Het industrieel erfgoed dat zo bepalend is geweest voor het dorp moet een nieuwe bestemming krijgen. En naarmate we dichter bij het dorp komen, zien we dat dat ook lukt. Een aantal gebouwen is gerenoveerd en biedt nu onderdak aan o.a. een artsenpraktijk, een restaurant en kantoren.
…
..
Ooit ketelhuis, nu onderkomen van het museum
.
De tijden van weleer
De ijzerfabrieken zijn in bedrijf geweest tot ruim na de Tweede Wereldoorlog. Zeker voor de oudere inwoners van Avesta moet het raar zijn om te zien hoe de fabriek langzaam maar zeker van bestemming verandert. Om de historie vast te houden is in het ketelhuis van de fabriek een museum gevestigd. Je kunt er zelf rondkijken, maar desgewenst zijn er ook oud-medewerkers die een rondleiding kunnen geven. Zo hoor je de verhalen direct uit de mond van krasse ervaringsdeskundigen.
…
…
Levend openluchtmuseum
…
Oude pracht
Bijna ongemerkt zijn we inmiddels al zo’n vier km verder en bereiken we de rand van Gamla Avesta, het oudste (en mooiste) stukje van het dorp. Rond de kerk staan hier een aantal prachtige, traditionele, rode houten huizen. Het leuke is dat het weliswaar als een museum oogt, maar de huizen zijn gewoon bewoond door particulieren. Die doen allemaal enorm hun best om de boel er mooi uit te laten zien. En met succes: op een enkele uit de toon vallende auto na is het een sfeervol geheel. En om het leven nog verder te veraangenamen zijn hier ook nog eens een paar bankjes aan de rivier neergezet. De perfecte lunchplek!
…
Langs en soms zelfs boven het water
…
Er is ook natuur!
Niet geheel toevallig ligt bij het oude dorp een brug waarmee we de rivier oversteken. Aan de overkant gaan we rechtsaf en volgen het pad langs de rivier in de omgekeerde richting. Niet alleen het uitzicht is anders; deze oever is weelderig begroeid en brengt ons meer in de ‘natuur-stemming’. Het water klotst geduldig tegen de oevers, wij volgen de paden en lopen soms zelfs boven het water, via steigers en plankieren die de loop van de oever trouw volgen. In ruim een uur lopen we zo naar het gehucht Brogård, waar we de rivier oversteken, pal langs een oude spoorbrug. Aan de overkant is het dan nog maar 300 meter terug naar de auto. ‘Makkie’, zo is ons eindoordeel. Een perfecte wandeling voor als je de bossen, wildernissen en heuvels of bergen een dagje zat bent!
…
Als we het dorp weer uitrijden, zien we een bordje bij de op-afrit van de provinciale weg: ‘Trafikplats Dalahästen’. Blijkt dat beest gewoon bijna langs de weg te staan!
…
Praktisch
Dit is wandeling 16 uit Wandelen in Dalarna, een gids met 21 wandelingen in deze Zweedse provincie. Kijk op onze website voor meer informatie over de wandelgids. Daar vind je ook de routebeschrijving van een andere wandeling uit deze gids. Direct bestellen kan natuurlijk ook. Ga daarvoor naar onze webshop.
…
Meer lezen over wandelen in Dalarna?
Bekijk dan deze blogs
Hallo Paul,
Na nog wat verder op de site kijken vond ik je beschrijving van het rondje Avesta.
Dit jaar (2017) zijn wij hier ook geweest en kan ik zeggen dat de oude ijzergieterij nu in gebruik is als een grote kunstexpositie ruimte waar lek jaar diverse kunstenaars hun werken tentoonstellen. In één woord GEWELDIG, een bezoek meer dan de moeite waard!
Een geweldige combinatie, de oude fabriek, waarvan het lijkt dat de werkers gisteren vertrokken zijn en de exposities van de kunstenaars.
Een rondgang rond het fabriekscomplex is al een avontuur op zich!
P.S. Doda Fallet en het paard hebben we wel gevonden, maar waren al zover afgesleten dat een langere wandeling er niet meer in zat!
Groet Erik Wijn
Hoi Erik,
Leuk om te horen. Goede tip om de Oude Gieterij ook te bezoeken. Maakt de wandeling nog meer de moeite waard!
groet,
Paul